نام‌های ساینس دایرکت و الزویر برای بسیاری از دانشجویان نامی آشنا است. به‌طور تقریبی می‌توان گفت که بر بیش از نیمی از مقاله‌های علمی که یک دانشجو یا پژوهشگر در زمان اشتغال به امر پژوهش مطالعه می‌کند، نام و لوگوی الزویر و اغلب به‌طور هم‌زمان نام ساینس‌دایرکت نیز نقش بسته است. امّا به‌راستی تفاوت میان واژه‌هایی مانند «ساینس دایرکت»، «الزویر»، «اسکوپوس» و حتی عناوین ژورنال‌هایی که در بالای مقالات دیده می‌شود چیست؟
الزیویر (Elsevier) چیست؟
«الزیویر یکی از ارائه‌دهندگان پیشروی راهکارهای اطلاعاتی است که سعی در افزایش عملکرد متخصصان حوزه‌های مختلف علمی، پزشکی و فناوری دارد؛ و تسهیلاتی را فراهم می‌آورد تا متخصصان ذیل بتوانند تصمیمات بهتری را اتخاذ کنند، مراقبت‌های بهتری را از بیماران به‌عمل آورند و گاهی حتی اکتشافات پیش‌گامانه‌ای را ایجاد کنند که این پیشرفت‌ها بتواند مرزهای دانش را جابه‌جا کند و موجبات پیشرفت بشر را فراهم آورد. الزیویر راهکارهای دیجیتال مبتنی بر وب را ارائه می‌دهد، که از میان آن‌ها می‌توان به تعدادی از نام‌های معروف مانند «SicenceDirect»، «Scopus»، و «ClinicalKey» و «Elsevier Research Intelligence» اشاره کرد. این شرکت حدود ۲،۲۰۰ ژورنال، شامل عناوینی همچون «The Lacent» و «Cell»، و بیش از ۲۵،۰۰۰ عنوان کتاب را منتشر می‌سازد. شرکت الزیویر یکی از توابع گروه شرکت‌های «Reed Elsivier Group PLC» است که یکی از شرکت‌های پیشگام جهان در ارائه‌ی راهکارهای اطلاعاتی حرفه‌ای در بخش‌های علوم، پزشکی، حقوق، ریسک و کسب‌وکار است…»
«الزوير» نام يكي از اولين ها و بزرگ ترين هاي دنياي نشر است كه به چاپ مجلات علمي و شرح وقايع علمي مي پردازد و در اين راه نامداراني همچون اسكاليجر، گاليله، اراسموس و دكارت با اين موسسه همكاري داشته اند.
محل اصلي موسسه در آمستردام، مركز هلند قرار دارد، اما فعاليت موسسه به كشور مبدا محدود نيست، بلكه در كشورهاي آمريكا و انگلستان هم فعاليت هاي مهمي را دنبال مي كند.
بنيانگذار موسسه، «لوييس الزوير» اين تجارت را در سال 1580 ميلادي شروع كرد. اين خاندان از ديرباز در كشور هلند به امر فروش و چاپ كتاب اشتغال داشته اند. با اين همه سازمان امروزي الزوير در سال 1880 ميلادي تاسيس شد و توليدات اوليه آن را ژورنال لاسنت، سل و كتاب هايي شامل آناتومي گري و ساينس دايركت كه مجموع ژورنال هاي الكترونيكي بود، تشكيل مي داد و در حال حاضر الزوير داده هاي اينترنتي خود را با نام اسكوپوس ارايه كرده است.
اين موسسه، به عنوان يك ناشر چند رسانه اي پيشرو، پيشتاز ارايه اطلاعات علمي و بهداشتي در دنياست كه بيش از 200 هزار محصول و خدمت، شامل مجله، كتاب، محصولات و خدمات الكترونيكي و پايگاه هاي اطلاعاتي، ارايه مي دهد و به بيش از 30 ميليون دانشمند، دانشجو و متخصص عرصه بهداشت و اطلاعات در سرتاسر دنيا خدمت رساني مي كند. مركز ثقل فعاليت موسسه الزوير انتشار كتاب و مجله علمي است و جالب توجه اينكه قدمت تقويت فرآيند پذيرش مقالات در انتشارات اين موسسه از 130 سال گذشته است.
دفتر مركزي كمپاني الزوير در آمستردام هلند بيش از هفت هزار نفر از 24 كشور جهان را در استخدام دارد و به واسطه تحويل موثق و معتبر مطالب تكنولوژيك نوظهور، محرك نوآوري افراد در دستيابي به نيازهاي آنهاست.
الزوير محصولات و خدمات خود را در قالب دو بخش «علم و تكنولوژي» و «علوم بهداشتي» عرضه مي كند. اين موسسه در عرصه علم و تكنولوژي از خدمات بيش از 10 ميليون پژوهشگر از 4500موسسه تحقيقاتي دولتي و دانشگاهي، آزمايشگاه هاي تحقيقاتي، كتابخانه ها، پژوهشگران، مولفان و ويراستارها در 180 كشور و در عرصه علوم بهداشتي از 20 ميليون متخصص بهداشت، دانشجو، پژوهشگران پزشكي، شركت هاي داروسازي، بيمارستان ها و موسسه هاي تحقيقاتي برخوردار است كه اسناد اين عده از همكاران در قالب 35 زبان زنده دنيا در اختيار الزوير قرار مي گيرد.
الزوير نزديك به دوهزار مجله و 20هزار كتاب منتشر مي كند و از طريق سرويس هاي اطلاعاتي الكترونيكي پيشرو نظير «science direct» و «academicpress» كه اولي امكان دسترسي كاربران را به حدود دوهزار مجله علمي، فني و پزشكي، به صورت تمام متن و بيش از 59 ميليون چكيده مقالات علمي فراهم مي كند و ارتباط با مقالات بيش از 120 ناشر ديگر را امكان پذير مي سازد و دومي، حدود 60 سال است كه اطلاعات مورد نياز دانشمندان، محققان، مهندسان و متخصصان در صنعت و دانشگاه را ارايه مي دهد و مشتمل بر بيش از 167هزار مقاله از حدود 250 نشريه است.
پوشش موضوعي كتب و مقالات الزوير وسيع و فراگير است و زمينه هاي مختلفي همچون كشاورزي و علوم زيستي، هنرها و علوم انساني، بيوشيمي، ژنتيك و زيست شناسي مولكولي، تجارت، مديريت و حسابداري، مهندس شيمي، شيمي، علوم تصميم گيري، زمين و علوم سياره اي، اقتصاد، اقتصادسنجي و مالي، انرژي، مهندسي، محيط زيست، ايمني شناسي و ميكروبيولوژي، علوم مواد، رياضيات، پزشكي و دندانپزشكي، علوم اعصاب، پرستاري، فارماكولوژي، سم شناسي و علوم دارويي، فيزيك و ستاره شناسي، روان شناسي، علوم اجتماعي، دامپزشكي و علوم دامي را در بر مي گيرد.
ميزان پرداخت هاي صورت گرفته براي چاپ مقاله در مجلات علمي بين المللي، اشتراك مجلات مذكور و استفاده از پايگاه هاي علمي مختلف مي تواند به عنوان يكي از شاخص هاي تعيين كننده جايگاه و نقش يك پايگاه علمي نسبت به ديگر پايگاه هاي علمي باشد. از اين منظر طبق گزارش پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران در سال 2011 براي اشتراك مجلات پايگاه هاي مختلف علمي بالغ بر 230 ميليارد ريال به صورت متمركز علاوه بر پرداخت هاي موردي دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي پرداخت شده است كه حدود 119 ميليارد ريال آن (52درصد) مربوط به انتشارات الزوير است. بنابراين مي توان نتيجه گرفت كه در وضعيت موجود الزوير به تنهايي بيش از تمامي پايگاه هاي اطلاعاتي مشابه با دانشمندان و پژوهشگران ايراني دادوستد علمي دارد و به اين لحاظ تحريم يك طرفه آن مي تواند محل تامل جدي قرار گيرد.
دیدگاه ها